تعویض روغن گیربکس در خودروهای اتومات و دندهای؛ چه زمانی اقدام کنیم؟
تعویض روغن گیربکس در خودروهای اتومات و دندهای؛ چه زمانی اقدام کنیم؟
اگر بخواهیم صاف و بیحاشیه جواب سوال اصلی را بدهیم، باید بگوییم که روغن موتور در بیشتر خودروهای دندهای هر ۵ تا ۷ هزار کیلومتر و در خودروهای اتومات هر ۷ تا ۱۰ هزار کیلومتر باید تعویض شود، اما این بخش ساده کار است. بیراه نیست اگر بگوییم روغن موتور مثل یک نگهبان خاموش در دل خودروست؛ تا وقتی همهچیز خوب پیش میرود کسی سراغش را نمیگیرد، اما کافی است، دیر عوض شود تا موتور با کوچکترین بیتوجهی، هزینهای چند میلیونی روی دستتان بگذارد.
در این مطلب قرار نیست فقط یک عدد خشک و تکراری به شما بدهیم. قرار است دقیقا بفهمید چه زمانی باید روغن موتور خودرویتان را عوض کنید، چرا بازه خودروهای اتومات با دندهای فرق دارد، چه عواملی باعث میشود زودتر از موعد نیاز به تعویض داشته باشید. اگر میخواهید موتور خودرویتان همیشه نرم کار کند، مصرف سوخت بالا نرود و درگیر تعمیرات پرهزینه نشوید، این چند دقیقه مطالعه احتمالا بهترین سرمایهگذاری امروز شماست.
سر فصلهای مقاله
بهترین زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک و دستی
بهترین زمان تعویض روغن گیربکس در خودروهای اتوماتیک هر ۳۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر و در خودروهای دندهای هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر بوده، اما یک نکته مهم وجود دارد و آن این است که این بازه یک مقدار ثابت نیست و میتواند تغییر کند.
از جهتی دانستن این بازه بسیار مناسب است، چون گیربکس، برخلاف موتور، به کیفیت روغن فوقالعاده حساس است و کوچکترین افت در کیفیت روغن میتواند باعث ضربهزدن، لغزش دندهها، افزایش دما و در نهایت هزینههای چند ده میلیونی شود. به همین دلیل تعمیرکاران حرفهای معتقدند: «اگر قرار است در خودرو فقط یک سرویس را جدی بگیرید، آن سرویس روغن گیربکس است.»
با این حال باید یک نکته کلیدی را هم در نظر گرفت:
دقیقترین مرجع همیشه دفترچه راهنمای خودرو است. سازنده خودرو با توجه به نوع گیربکس (AT، CVT، AMT یا DCT) کیفیت روغن، طراحی داخلی و حساسیتهای دمایی، بازه زمانی مشخص و گاهی بسیار متفاوتی را پیشنهاد میکند.
اما چند عامل ساده میتواند بازه تعویض را کوتاهتر کند که در ادامه این عوامل را توضیح خواهیم داد، ولی تا اینجا همین نکته را بدانید که؛ اگر دفترچه خودرو میگوید تعویض در «۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر» کافی است، شرایط رانندگی در ایران میتواند این عدد را تا ۳۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر کاهش دهد.
عوامل موثر بر زمان تعویض روغن گیربکس خودرو
در بالا در مورد شرایط ایران صحبت کردیم و خودتان هم متوجه شدهاید که شرایط متفاوت میتواند باعث تغییر این بازه شود. چند عامل کلیدی میتوانند این بازه را کوتاهتر یا بلندتر کنند. در ادامه مهمترین عوامل تعیینکننده را بهصورت ساده و کاربردی بررسی میکنیم:
نوع گیربکس خودرو
اولین و مهمترین عامل، نوع گیربکس است. بهطور معمول گیربکسهای اتوماتیک به دلیل ظرفیت روغن بیشتر، طراحی پیچیدهتر و حساسیت بالاتر، دوره تعویض متفاوتتری دارند. از طرفی گیربکسهای دستی به روغن کمتری نیاز دارند و معمولا زودتر نیاز به سرویس پیدا میکنند. برای مثال، کوییک دستی فقط حدود ۲.۵ لیتر روغن گیربکس دارد، اما مدل اتوماتیک همین خودرو حدود ۴ لیتر روغن نیاز دارد؛ یعنی فشار حرارتی و حجم کاری بیشتری روی روغن وارد میشود.
نوع و طراحی خودرو
طراحی فنی خودرو، سیستم خنککاری گیربکس و تکنولوژی بهکاررفته در جعبهدنده، مستقیما روی عمر روغن اثر میگذارند. گیربکسهای جدید که مجهز به سیستم خنککاری پیشرفته یا کنترل الکترونیکی دقیق هستند، کمتر دچار افت کیفیت روغن میشوند. به همین دلیل است که سازندگان در دفترچه راهنما بازههای مختلفی ارائه میکنند و بهترین معیار همیشه توصیه شرکت سازنده است.
شرایط رانندگی
یکی از مهمترین عوامل، شرایط رانندگی است. اگر در شرایط زیر رانندگی میکنید، روغن گیربکس خیلی سریعتر فرسوده میشود:
- ترافیک سنگین و حرکت و ایست مداوم
- رانندگی در گرمترین ساعات روز
- یدککشی یا حمل بار
- مسیرهای طولانی سربالایی و کوهستانی
در چنین شرایطی توصیه میشود روغن گیربکس تا حدود ۲۰ هزار کیلومتر زودتر از حالت نرمال تعویض شود.
نوع و کیفیت روغن گیربکس
همه روغنها شبیه هم نیستند. از نظر ویسکوزیته، پایداری حرارتی، افزودنیهای ضدسایش و ترکیبات شیمیایی، روغنها تفاوت زیادی دارند. بنابراین هرچه روغن باکیفیتتر و مخصوص همان نوع گیربکس باشد، عمر مفید بیشتری دارد. در ضمن استفاده از روغن نامناسب، علاوهبر کاهش عمر روغن، میتواند عملکرد گیربکس را مختل کند.
عمر مفید و تاریخ انقضای روغن
بخش بزرگی از کاربران فقط به کیلومتر کارکرد توجه میکنند، اما روغن گیربکس تاریخ انقضا دارد. بهخصوص در گیربکسهای CVT، حتی اگر خودرو کم کار کند، روغن پساز مدت مشخص خاصیت خنککاری و روانکاری خود را از دست میدهد. به همین دلیل باید هم مسافت طیشده و هم مدت زمانی که از آخرین تعویض گذشته را در نظر گرفت.
نشانههای زمان تعویض روغن گیربکس خودرو
حتی اگر کیلومترشمار هنوز به عدد توصیهشده نرسیده باشد، هر ۳۰ هزار کیلومتر یکبار باید وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید. اما همیشه بهترین راه تشخیص، فقط عدد نیست؛ خود خودرو قبل از آسیب جدی، چند علامت واضح به شما میدهد. اگر هر یک از نشانههای زیر را مشاهده کردید، یعنی زمان تعویض روغن گیربکس رسیده است.
- تقهزدن یا سخت جارفتن دندهها
- صدای غیرعادی از ناحیه گیربکس
- لرزش خودرو هنگام حرکت یا تعویض دنده
- نشتی روغن گیربکس
- بوی سوختگی روغن
- تاخیر در تعویض یا نامنظم کارکردن دندهها
- خلاصشدن ناگهانی دنده
- تیره یا کدرشدن رنگ روغن
جدول زمان روغن گیربکس خودروهای پرطرفدار
در این جدول، بازههای تقریبی تعویض روغن گیربکس برای تعدادی از خودروهای رایج بازار ایران را مشاهده میکنید. این مقادیر بر اساس میانگین توصیه تعمیرکاران متخصص، دفترچههای راهنما و شرایط رانندگی شهری ایران ارائه شدهاند و ممکن است بسته به مدل دقیق خودرو و نوع روغن متفاوت باشند.
| توضیحات | بازه پیشنهادی تعویض روغن گیربکس (کیلومتر) | نوع گیربکس | نام خودرو |
| در ترافیک سنگین بهتر است هر 30تا 35 هزار کیلومتر بررسی شود. | 40000 تا 50000 | دستی | پراید |
| در مدلهای کارکرده، تعویض زودتر توصیه میشود. | 40000 تا 60000 | دستی | پژو 206 تیپ 2 و 5 |
| گیربکس AL4 حساس است؛ تعویض دیرهنگام باعث تقهزدن و داغی میشود. | 30000 تا 40000 | اتومات | پژو 206 اتومات (AL4) |
| در رانندگی سنگین هر 30 هزار کیلومتر چک شود. | 40000 تا 50000 | دستی | پژو 405 |
| شرایط آبوهوایی گرم بازه را کوتاه میکند. | 40000 تا 60000 | دستی | سمند EF7 |
| برای سلامت جعبهدنده تعویض زودتر بهتر است. | 40000 تا 60000 | دستی | دنا / دنا پلاس |
| روغن گیربکس زودتر خاصیت خود را از دست میدهد؛ بررسی دورهای لازم است. | 35000 تا 50000 | دستی | تیبا / ساینا |
| گیربکس CVT این خودرو حساسیت بالایی دارد. | 30000 تا 40000 | اتومات | کوییک اتومات |
| یکی از گیربکسهای بادوام؛ اما در ترافیک احتمال افت کیفیت روغن بیشتر است. | 50000 تا 60000 | دستی | ال 90 / تندر 90 |
| در کاربری شهری زودتر تعویض شود. | 40000 تا 60000 | دستی | رانا و سورن |
| کیفیت روغن مناسب تأثیر زیادی در نرمی تعویض دنده دارد. | 50000 تا 70000 | اتومات | مزدا 3 قدیم |
| بسته به سبک رانندگی امکان کاهش بازه وجود دارد. | 60000 تا 80000 | اتومات | سراتو آپشنال |
| در استفاده شهری مداوم بهتر است بازه کوتاهتر درنظر گرفته شود. | 60000 تا 80000 | اتومات | کیا اسپورتیج 2015 |
| بررسی رنگ و بوی روغن بسیار توصیه میشود. | 50000 تا 70000 | اتومات | هیوندای النترا i30 |
جمعبندی
تعویض بهموقع روغن گیربکس یکی از مهمترین کارهایی است که میتواند از خرابیهای سنگین و هزینهبر جلوگیری کند. بهطور کلی، خودروهای اتوماتیک معمولا بین 30 تا 60 هزار کیلومتر و خودروهای دندهای بین 40 تا 60 هزار کیلومتر نیاز به تعویض روغن گیربکس دارند؛ اما شرایط رانندگی، نوع گیربکس و کیفیت روغن میتواند این بازهها را کوتاهتر یا بلندتر کند.
اگر دندهها دیر جا میروند، تقه میزنند، خودرو لرزش دارد، یا بوی سوختگی از روغن حس میکنید، یعنی زمان تعویض رسیده حتی اگر کیلومترشمار عدد زیادی نشان ندهد. همیشه رنگ و وضعیت روغن یکی از بهترین شاخصهاست. در نهایت، بهتر است تعویض روغن گیربکس را پشت گوش نیندازید. یک سرویس ساده و کمهزینه میتواند عمر گیربکس را چندین سال افزایش دهد و خیال شما را از سلامت خودرو راحت کند.
همراهان عزیز نمایندگی ۷۷۷
با توجه به محدودیت ظرفیت ثبت نام، فرم زیر را پر کنید تا کارشناسان ما جهت ثبت نام قطعی باشما ارتباط برقرار کنند.
فیلد های "*" اجباری هستند
- بدون نظر
نویسنده:
mvmchery
ممکن است به این مطالب نیز علاقهمند باشید
